īby giorgos kassapis
Επίκαιρα στοιχεία της ESMA
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (European Securities and Markets Authority [ESMA]) έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα την ετήσια στατιστική έκθεσή της με τίτλο “Performance and Costs of EU Retail Investment Products 2022”.
Στα πλαίσια της συγκεκριμένης έκθεσης παρουσιάζονται και αναλύονται τα μεγέθη επιμέρους επενδυτικών κατηγοριών (για το 2020), όπως
- των Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές ΑξΙες
- των Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων
και
- των Δομημένων Προϊόντων Λιανικής
Αναλυτικά:
1. Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές ΑξΙες/ΟΣΕΚΑ (Undertakings for Collective Investment in Transferable Securities/UCITS)
1.1 Γενικά
Οι Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες αποτελούν σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης της οικονομίας και των κεφαλαιαγορών. Πρόκειται για οργανισμούς που
χαρακτηρίζονται από τη μεγάλη αξία της συλλογικής διαχείρισης των επενδύσεων μεγάλου αριθμού επενδυτών. Μέσω των ΟΣΕΚΑ δίνεται η δυνατότητα σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό
επενδυτών να έχει πρόσβαση στη λειτουργία των αγορών χρήματος και κεφαλαίου και να συμμετέχει σε αυτές. Επίσης, παρέχοντας εξειδικευμένα προϊόντα οι ΟΣΕΚΑ συμβάλλουν στη
διαχείριση των διαθεσίμων των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.
Οι ΟΣΕΚΑ κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο της συγκεκριμένης αγοράς, με το ενεργητικό τους στο τέλος του 2020 να ανέρχεται στα 10 τρισ. ευρώ (σωρευτικά για ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές).
1.2 Κόστος και Απόδοση μη Διαπραγματεύσιμων Αμοιβαίων Κεφαλαίων (μετοχικά, ομολογιακά, μικτά Α/Κ)
– Κατηγοριοποίηση Αμοιβαίων Κεφαλαίων
- Μετοχικά: επενδύουν κυρίως (>65%) σε μετοχές.
- Ομολογιακά: επενδύουν κυρίως (>65%) σε χρεωστικούς τίτλους. Επιτρέπεται να επενδύουν σε μετοχές, μέχρι ποσοστό 10% του καθαρού ενεργητικού τους.
- Μικτά: επενδύουν κατ’ ελάχιστο ποσοστό 10% του καθαρού ενεργητικού τους σε μετοχές και κατ’ ελάχιστο ποσοστό 10% του καθαρού ενεργητικού τους σε χρεωστικούς τίτλους. Το μέγιστο ποσοστό επένδυσης σε μετοχές ή σε ομολογίες ή σε καταθέσεις και σε μέσα χρηματαγοράς δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 65% του καθαρού ενεργητικού τους.
– Κόστος
Καταγράφεται οριακή διαφορά τόσο σε ορίζοντα έτους όσο και σε ορίζοντα δεκαετίας (αναλυτικά στοιχεία στο γράφημα 1).
Γράφημα 1
– Απόδοση
Αναδεικνύεται η βαρύτητα του παράγοντα της χρονικής διάρκειας της επένδυσης (αναλυτικά στοιχεία στο γράφημα 2).
Γράφημα 2
1.3 Κόστος και Απόδοση των Διαπραγματεύσιμων Αμοιβαίων Κεφαλαίων/ΔΑΚ (Εxchange Traded Funds/ETFs)
– Τα συγκεκριμένα κεφάλαια ανήκουν στη κατηγορία των Αμοιβαίων Κεφαλαίων Δείκτη και αναπαράγουν τη σύνθεση δείκτη μετοχών ή ομολόγων. Τα κεφάλαια αυτά επενδύουν τουλάχιστον το 95% του καθαρού ενεργητικού τους σε κινητές αξίες που περιλαμβάνονται στον δείκτη που αναπαράγουν, ή σε παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα με υποκείμενη αξία τον δείκτη αυτόν, ή άλλους δείκτες που έχουν υψηλό συντελεστή συσχέτισης με τον συγκεκριμένο δείκτη. Τα μερίδια των αμοιβαίων κεφαλαίων αυτής της κατηγορίας γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο χρηματιστήριο και γι’ αυτό ονομάζονται Διαπραγματεύσιμα Αμοιβαία Κεφάλαια.
– Κόστος
Τα κεφάλαια της συγκεκριμένης κατηγορίας χαρακτηρίζονται ως επένδυση χαμηλού κόστους τόσο σε ορίζοντα έτους όσο και σε ορίζοντα δεκαετίας (αναλυτικά στοιχεία στο γράφημα 3).
Γράφημα 3
– Απόδοση
Καταγράφονται έντονες διαφοροποιήσεις ειδικά σε ορίζοντα έτους (αναλυτικά στοιχεία στο γράφημα 4).
Γράφημα 4
1.4 Κόστος και Απόδοση των ESG Κεφαλαίων
– Η αγορά της συγκεκριμένης κατηγορίας το 2020 κατέγραψε πρόοδο και περιλαμβάνει, εκτός των μετοχικών, ομολογιακά και μικτά κεφάλαια.
– Κόστος και Απόδοση
Το κόστος και για της τρεις κατηγορίες (μετοχικά, ομολογιακά, μικτά) των ESG Κεφαλαίων είναι χαμηλότερο από το αντίστοιχο των κεφαλαίων που δεν υιοθετούν τις αρχές της ατζέντας ESG, ενώ και οι αποδόσεις των ESG Κεφαλαίων καταγράφουν ικανοποιητικά αποτελέσματα (αναλυτικά στοιχεία στο γράφημα 5).
Γράφημα 5
2. Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων/ΟΕΕ (Alternative Investment Funds/AIFs)
2.1 Γενικά
Οι οργανισμοί εναλλακτικών επενδύσεων (ΟΕΕ) είναι οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων, όπου αντλούν κεφάλαια από σειρά επενδυτών με σκοπό την επένδυσή τους σύμφωνα με μια καθορισμένη επενδυτική πολιτική προς όφελος των επενδυτών αυτών, χωρίς να έχουν εγκριθεί ως Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ). Οι OEE αποτελούν ένα διαφορετικό είδος επενδύσεων οι οποίοι καθώς υπόκεινται σε λιγότερο αυστηρές νομικές πρόνοιες, δύνανται να αναλάβουν μεγαλύτερο ρίσκο με στόχο να προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις. Τα εναλλακτικά επενδυτικά κεφάλαια στοχεύουν στις ανάγκες θεσμικών κι επαγγελματιών επενδυτών αλλά και ιδιωτών που έχουν τη γνώση και την εμπειρία (καλά ενημερωμένοι πελάτες) να κατανοήσουν επαρκώς το είδος της επένδυσης και τους συνυφασμένους κινδύνους.
Το ενεργητικό των AIFs στο τέλος του 2020 ανήλθε σε 5,4 τρισ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση της τάξεως του 17% έναντι του 2019.
Οι θεσμικοί επενδυτές αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία της συγκεκριμένης αγοράς με 85%, έναντι 15% των ιδιωτών επενδυτών.
Οι ιδιώτες επενδυτές τοποθετήθηκαν κατά κύριο λόγο στο Real Estate* στα Fund of Funds** σε ποσοστά 25% και 24% αντίστοιχα.
* Προκειμένου να προωθηθούν θεσμικές και ιδιωτικές επενδύσεις αποτελεσματικά σε ακίνητη περιουσία, σε αρκετές χώρες εισήχθη ο θεσμός των REITs (Real Estate Investment Trusts), οι οποίες είναι γνωστές στην Ελλάδα ως Ανώνυμες Εταιρίες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ). Πρωτοπόρες στην υιοθέτηση και ανάπτυξη του θεσμού ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες (1967), η Ολλανδία (1969) και η Αυστραλία (1971), ενώ την τελευταία δεκαετία συστάθηκαν REITs σε περισσότερες χώρες όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Τουρκία κ.λπ. Στην Ελλάδα, το ∆εκέμβριο του 1999 θεσπίστηκε ο νόμος 2778/1999 που θέτει το πλαίσιο για τη σύσταση ΑΕΕΑΠ, ο οποίος μεταγενέστερα τροποποιήθηκε αρκετές φορές και τελευταία τροποποιήθηκε με τον νόμο 4141/2013.
** Τα αμοιβαία κεφάλαια αυτής της κατηγορίας επενδύουν κυρίως σε μερίδια άλλων αμοιβαίων κεφαλαίων. Τα αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε άλλα αμοιβαία κεφάλαια κατηγοριοποιούνται αντιστοίχως, όπως και τα αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε χρηματοπιστωτικά μέσα: σε μετοχικά, ομολογιακά, μικτά.
2.2 Κόστος και Απόδοση Εναλλακτικών Επενδύσεων
– Κόστος: δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
– Απόδοση: το 2020 κατεγράφησαν σημαντικές απώλειες έναντι του 2019.
3. Δομημένα Προϊόντων Λιανικής (Structured Retail Product/SRPs)
Τα δομημένα προϊόντα είναι επενδύσεις των οποίων η απόδοση συνδέεται με την απόδοση ενός ή περισσοτέρων τιμών αναφοράς αναφοράς, όπως δείκτες, τιμές μετοχών ή επιτόκια. Η απόδοση ενός δομημένου προϊόντος καθορίζεται από έναν προκαθορισμένο τύπο, ο οποίος συναρτάται με το τρόπο που το προϊόν αποδίδει σε επιμέρους περιπτώσεις που σχετίζονται με τις τιμές αναφοράς.
Το ενεργητικό των SRPs στο τέλος του 2020 ανήλθε σε 400 δισ. ευρώ, καταλαμβάνοντας – με μεγάλη διαφορά – τη τρίτη θέση μετά τους ΟΕΚΑ και τους ΟΕΕ.
Οι προμηθευτές των SRPs είναι εκ του νόμου υποχρεωμένοι να εφοδιάζουν τους υποψήφιους αγοραστές με το Πληροφοριακό Έντυπο Προϊοντος (Κey Information Document/KID), το περιεχόμενο του οποίου προσδιορίζεται στα πλαίσια του σχετικού νομοθετικού πλαισίου (PRIIPs Regulation and Delegated Regulation).
Το κόστος (διάθεσης) επιβαρύνει τον αγοραστή με την αγορά του προϊόντος και ποικίλλει από χώρα σε χώρα, ενώ η απόδοση είναι συνάρτηση του πως το προϊόν αποδίδει σε επιμέρους περιπτώσεις.
Πηγή: ESMA (05.04.2022), Performance and Costs of EU Retail Investment Products 2022
Δείτε την έκθεση εδώ